Η βιοψία είναι η μικρή χειρουργική επέμβαση που διενεργείται με τοπική αναισθησία προκειμένου να γίνει αφαίρεση τμήματος ιστού από μια παθολογική αλλοίωση με σκοπό να υποβληθεί σε ιστοπαθολογική εξέταση.

Η ιστοπαθολογική ή μικροσκοπική εξέταση μελετά την αρχιτεκτονική και τη λεπτή υφή των ιστών και συμβάλλει ουσιαστικά ώστε να τεθεί η τελική διάγνωση.

Το κυτταρολογικό επίχρισμα είναι ένα λεπτό στρώμα υλικού που αφαιρείται από την επιφάνεια του βλεννογόνου με μια μεταλλική σπάθη χωρίς τοπική αναισθησία.

Στη Στοματολογία χρησιμοποιείται για την επιβεβαίωση της παρουσίας υφών του μύκητα Candida albicans

Η βιοψία και η ιστοπαθολογική εξέταση αποτελούν απαραίτητο και πολύτιμο βοήθημα του Ειδικού Στοματολόγου και είναι οι πιο συχνές εξετάσεις προκειμένου να τεκμηριωθεί η τελική διάγνωση παθολογικών καταστάσεων της στοματικής κοιλότητας.

Η βιοψία δεν ταυτίζεται με τη διάγνωση του καρκίνου αντίθετα το αποτέλεσμα της βιοψίας συνήθως αποκλείει τον καρκίνο και θέτει τη διάγνωση άλλης νόσου. Ο Στοματολόγος είναι ο πλέον ειδικός για τη διενέργεια της βιοψίας διότι έχει τη γνώση και την εμπειρία για την επιλογή της πλέον αντιπροσωπευτικής θέσης (ή θέσεων) μιας βλάβης από την οποία θα ληφθεί η βιοψία.

Ο «χρυσός κανόνας» που πρέπει να ισχύει είναι ο ακόλουθος:

Η παθολογική αλλοίωση που δεν μπορεί να διαγνωσθεί με την κλινική εξέταση και δεν υποχωρεί μετά την πάροδο 2 εβδομάδων παρά την προσπάθεια εξάλειψης των πιθανών αιτιολογικών παραγόντων ή την όποια θεραπευτική αγωγή πρέπει να διερευνάται με βιοψία και ιστοπαθολογική εξέταση.

Η στοματολογική εξέταση για προληπτικούς λόγους ανά τακτά χρονικά διαστήματα, ιδιαίτερα σε άτομα υψηλού κινδύνου, όπως π.χ. καπνιστές και άτομα που ταυτόχρονα καταναλώνουν μεγάλη ποσότητα αλκοόλ, είναι επιβεβλημένη και μπορεί να αποβεί καθοριστική για την έγκαιρη διάγνωση νοσημάτων με σοβαρή πρόγνωση.