1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Στοματολογίας

Αίγλη Ζαππείου 2-4 Απριλίου 2009

Συνέντευξη

Μετά από περίπου 35 χρόνια όπου η Στοματολογία εξασκείται στον Ελλαδικό χώρο σύμφωνα με το σύγχρονο πρότυπο όπως αυτό εφαρμόζεται στις ΗΠΑ και συνδυάζει την κλινική και την ιστοπαθολογική μελέτη των νόσων του στόματος και μετά από 7 χρόνια από την ίδρυση της Ελληνικής Εταιρείας Παθολογίας στόματος ωρίμασε η ιδέα της διοργάνωσης του 1ου Πανελληνίου Συνεδρίου Στοματολογίας στην Αθήνα στην Αίγλη Ζαππείου, 2 – 4 Απριλίου. Το βάρος της ευθύνης για την πρώτη αυτή εκδήλωση της Στοματολογίας σε Πανελλαδικό επίπεδο είναι πολύ μεγάλο και παρά το γεγονός ότι η αρχή σε κάθε προσπάθεια είναι μία δύσκολη πρόκληση θεωρήσαμε ότι η πραγμάτωση αυτού του Συνεδρίου ήταν μία αναγκαιότητα και έρχεται να καλύψει ένα κενό στο χώρο της Στοματολογίας.

Θέλουμε να πιστεύουμε ότι η Οδοντιατρική οικογένεια και ο Ιατρικός κόσμος συναισθανόμενοι τη σημασία της αναβάθμισης του ρόλου του σημερινού οδοντιάτρου στην παροχή υπηρεσιών στοματικής υγείας, θα αγκαλιάσει και θα ανταποκριθεί με αθρόα προσέλευση στην 1η αυτή Πανελλαδική πρόσκληση. Στην προσπάθειά μας έχουμε τη στήριξη των Υπουργείων Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης και του Δήμου Αθηναίων, καθώς και την αμέριστη συμπαράσταση της Διοίκησης και των δύο Οδοντιατρικών Σχολών Αθηνών και Θεσσαλονίκης, της Ελληνικής Οδοντιατρικής Ομοσπονδίας, των Οδοντιατρικών Συλλόγων Αττικής και Πειραιά, του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών και της Ιατρικής Εταιρείας Αθηνών καθώς και της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Παθολογίας Στόματος εκπρόσωπο της οποίας θα έχουμε την τιμή και τη χαρά να υποδεχθούμε για να δώσει το στίγμα της Στοματολογίας σήμερα στον Ευρωπαϊκό χώρο. Τελειώνοντας την σύντομή αυτή εισαγωγή θα ήθελα καταρχάς να ευχαριστήσω τις Πρυτανικές αρχές του Εθνικού και Καποδιστριακού Παν/μίου Αθηνών και τις Εταιρείες χορηγούς χωρίς την οικονομική υποστήριξη των οποίων η πραγματοποίηση του Συνεδρίου ιδιαίτερα στους δύσκολους αυτούς καιρούς θα ήταν αδύνατη.

Ερώτηση 1η

Ποια είναι σε γενικές γραμμές η Θεματολογία του Συνεδρίου και ποιοι οι βασικοί στόχοι; Στο 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Στοματολογίας θεωρήσαμε ότι έπρεπε να καλυφθεί σε γενικές γραμμές όλο το φάσμα των παθολογικών καταστάσεων που περιλαμβάνει η Στοματολογία όπως νοσήματα τοπικής συστηματικής αρχής, νοσήματα των οστών των γνάθων , των σιαλογόνων αδένων με σκοπό την ανανέωση της γνώσης για το γενικό Οδοντίατρο και την ευαισθητοποίηση των ιατρών συναφών ειδικοτήτων.

Τη σύγχρονη εποχή της αλματώδους προόδου στον τομέα της βιοτεχνολογίας, η οποία έχει επεκταθεί και στην Οδοντιατρική κλινική πράξη και που εύλογα οδηγεί σε καταιγισμό πληροφόρησης σχετικά με τα νεώτερα τεχνολογικά επιτεύγματα, το Συνέδριο της Στοματολογίας έρχεται να δώσει μία άλλη διάσταση στο πρόβλημα της στοματικής υγείας , η οποία είναι αλληλένδετη με τη γενική υγεία. του ατόμου. Έτσι νοσήματα συστηματικά όπως τα δερματοβλεννογόνια που πολύ συχνά δίνουν πρώτες εκδηλώσεις από το στοματικό βλεννογόνο υποδηλώνουν την κεφαλαιώδους σημασίας αποστολή του Οδοντιάτρου στην έγκαιρη διάγνωση του νοσήματος που υποκρύπτεται. Οι προκαρκινικές βλάβες και ο καρκίνος του στόματος είναι πάντα θέματα πρώτης επικαιρότητας όταν ιδιαίτερα τις τελευταίες δεκαετίες έχουν πάρει εκρηκτικές διαστάσεις ως προς τη συχνότητα εμφάνισής τους και την προσβολή νεωτέρων ηλικιών. Από την άλλη πλευρά η χρήση και η κατάχρηση φαρμάκων, κατά τη θεραπευτική αντιμετώπιση των νόσων του στόματος, η χορήγηση νέων φαρμάκων, οι παρενέργειές τους αποτελούν θέματα που πάντα ενδιαφέρουν τον Οδοντίατρο .

Οι εργαστηριακές εξετάσεις με πρωταρχικής σημασίας τη συμβολή της βιοψίας και ιστοπαθολογικής εξέτασης αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο στη διαγνωστική μεθοδολογία..Τέλος σε συνήθη στοματολογικά προβλήματα όπως η ξηροστομία, η δυσγευσία , η καυσαλγία, δυσοσμία που βασανίζουν τον ασθενή, καλείται ο Οδοντίατρος να δώσει λύση και να προσδιορίσει το ή τα αίτια που οδηγούν σε μία τέτοια κατάσταση. Θέματα επίσης σύγχρονου προβληματισμού όπως η συμμετοχή του HPV ιού στην παθογένεια ομάδας καρκίνου του στόματος και του φάρυγγα και ο ρόλος των εμβολίων για το καρκίνο του τραχήλου της μήτρας στην πρωτογενή πρόληψή τους , η σημασία και οι προοπτικές αξιοποίησης των βλαστικών κυττάρων γενικά και του οδοντικού πολφού ειδικότερα, η ευρεία χρήση των διφωσφονικών και οι τρόποι πρόληψης των παρενεργειών τους καθώς και τα τελευταία δεδομένα για την HIV επιδημία θα αναλυθούν από καταξιωμένους συναδέλφους από τον Οδοντιατρικό και τον Ιατρικό χώρο οι οποίοι θα καταθέσουν τη διεθνή και προσωπική τους εμπειρία.

Ερώτηση 2η

Γιατί θα πρέπει ο γενικός Οδοντίατρος να παρακολουθήσει το Συνέδριο και τι μπορεί να του προσφέρει στην επιστημονική, θεωρητική και πρακτική επιμόρφωση ; Το Συνέδριο φιλοδοξεί να διεγείρει τα επιστημονικά αντανακλαστικά των συναδέλφων Οδοντιάτρων , ώστε να εξοικιωθούν με τα συχνότερα νοσήματα του στόματος κατά την καθημερινή πράξη ενώ ταυτόχρονα να διευρύνουν τους επιστημονικούς τους ορίζοντες και να βελτιώσουν τις γνώσεις τους . Έτσι θα είναι σε θέση να κατευθύνουν τη διάγνωση προς τη σωστή κατεύθυνση και να προσφέρουν μέσα στα πλαίσια των δυνατοτήτων τους θεραπευτική αντιμετώπιση.

Ερώτηση 3η

Τελικά ο Οδοντίατρος είναι πράγματι «ο γιατρός του στόματος» και σε ποιο βαθμό μπορεί να βοηθήσει το Συνέδριο προς αυτή τη κατεύθυνση; Είναι γεγονός αδιαμφισβήτητο ότι ο Οδοντίατρος αντιπροσωπεύει τον πρώτο αποδέκτη των ασθενών με στοματολογικό πρόβλημα με αποτέλεσμα να είναι επιτακτική η ανάγκη εμπλουτισμού των γνώσεων του σχετικά με το εύρος και την ποικιλομορφία των νοσημάτων του στόματος . Όπως άλλωστε υπογραμμίζεται από μήνυμα του Συνεδρίου η Στοματολογία αποτελεί το συνδετικό κρίκο μεταξύ Ιατρικής και Οδοντιατρικής και πρέπει να γίνει συνείδηση ότι η στοματική κοιλότητα ως αναπόσπαστο τμήμα του βιολογικού συνόλου του ανθρώπινου σώματος επηρεάζει και επηρεάζεται από τη γενική οικονομία του οργανισμού. Έτσι ο ρόλος του Οδοντιάτρου ξεκινά από την αναγνώριση της στοματικής βλάβης και επεκτείνεται στη διερεύνηση της και πολύ συχνά στη συνεργασία του με Εργαστηριακές και κλινικές ειδικεύσεις και ειδικότητες της Οδοντιατρικής και της Ιατρικής.

Ερώτηση 4η

Ποιά είναι μέχρι στιγμής τα μηνύματα και οι προβλέψεις για την επιτυχία του Συνεδρίου; Τα μέχρι σήμερα μηνύματα για την επιτυχία του Συνεδρίου είναι ιδιαίτερα ευοίωνα. Η ανταπόκριση των συναδέλφων με συμμετοχή και κατάθεση επιστημονικών εργασιών οι οποίες ανέρχονται σε πάνω από 100 ξεπέρασε κάθε προσδοκία. Συγκινητικό είναι το έκδηλο ενδιαφέρον συναδέλφων Οδοντιάτρων ακόμα και από απομεμακρυσμένα σημεία της Ελλάδας για την παρακολούθηση των εργασιών του Συνεδρίου. Η επιλογή των Εισηγητών και της Θεματολογίας του Κατευθυνόμενου Προγράμματος ελπίζω να αποτελέσει επίσης πόλο έλξης Οδοντιάτρων, Ιατρών καθώς και φοιτητών που θα αποτελέσουν το φυτώριο των αυριανών σύγχρονων επιστημόνων του χώρου μας . Θέλω να ελπίζω ότι η σκληρή και συστηματική δουλειά όλων των μελών της Οργανωτικής επιτροπής θα βρει αναγνώριση και το Συνέδριο αυτό θα αποτελέσει το εφαλτήριο για τα μελλοντικά μας Συνέδρια. Όλοι λοιπόν μαζί ας στηρίξουμε με την παρουσία μας την πρώτη αυτή Πανελλαδική εκδήλωση της Στοματολογίας.

Η Στοματολογία ή Παθολογία του στόματος είναι μία ειδίκευση της Οδοντιατρικής με αντικείμενο ένα ευρύ φάσμα νοσολογικών οντοτήτων της στοματογναθικής περιοχής η οποία ως μέρος του βιολογικού συνόλου του ανθρώπινου σώματος επηρεάζει και επηρεάζεται από τη γενική οικονομία του οργανισμού. Κατά συνέπεια τα νοσήματα του στόματος άπτονται του ενδιαφέροντος πολλών οδοντιατρικών αλλά και ιατρικών ειδικοτήτων. Ο καρκίνος του στόματος αποτελεί μία από τις πιο σοβαρές βλάβες του στόματος τοπικής αιτιολογίας όπου κυριότερος αιτιολογικός παράγοντας είναι το κάπνισμα . Αν και ο καρκίνος του στόματος θεωρείται σπάνιος και αποτελεί μόλις το 3-5% του συνόλου των καρκίνων του σώματος, βρίσκεται μέσα στους 10 συχνότερους καρκίνους και σε μικρή απόσταση από πολύ γνωστές κακοήθεις νεοπλασίες, όπως το μελάνωμα και ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας. Ο συχνότερος καρκίνος στόματος, το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα, αποτελεί περισσότερο από το 90% των καρκίνων της στοματικής κοιλότητας. Στην Ελλάδα υπολογίζεται πως το 2005 εμφανίστηκαν 500 νέες περιπτώσεις ακανθοκυτταρικού καρκινώματος, ενώ 200 ασθενείς με καρκίνο κατέληξαν εξαιτίας της νόσου τους.
Το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα του στόματος εμφανίζεται με πολλές μορφές, όπως λευκή ή ερυθρή περιοχή, διάβρωση, έλκος, ραγάδα, όγκος, βλάβη των ούλων κ.ά. Συχνότερα εκδηλώνεται ως ένα έλκος («πληγή», «άφθα») με ανώμαλο πυθμένα που εμφανίζεται σκληρό στην ψηλάφηση. Χαρακτηριστικό των καρκινικών βλαβών είναι πως επιμένουν και δεν επουλώνονται μετά την απομάκρυνση πιθανών αιτιολογικών παραγόντων, π.χ. ενός σπασμένου δοντιού που τραυματίζει την περιοχή. Μόνον το 45-55% των ασθενών με καρκίνο του στόματος θα ζήσουν, κατά μέσο όρο, ως πέντε χρόνια. Επιπλέον, οι ασθενείς με καρκίνο του στοματοφάρυγγα παρουσιάζουν σε ποσοστό 9-25% δεύτερο καρκίνο στο ανώτερο αναπνευστικό, τον οισοφάγο ή τους πνεύμονες, είτε κατά την αρχική εμφάνιση είτε σε δεύτερο χρόνο.
Ο καρκίνος του στόματος μπορεί να εμφανιστεί και σε έδαφος μίας προκαρκινικής βλάβης . Η συχνότερη προκαρκινική βλάβη του στόματος είναι η λευκοπλακία, δηλαδή μία πλάκα που έχει λευκό χρώμα και δεν αποκολλάται. Μερικές φορές αυτές οι λευκές περιοχές μπορεί να συνδυάζονται και ερυθρές περιοχές που αποκαλούνται ευθροπλασίες. Ο ρόλος του σύγχρονου Οδοντιάτρου .και του ειδικού Στοματολόγου στην έγκαιρη διάγνωση αυτών των νόσων είναι καθοριστικός.
Επίσης η στοματική κοιλότητα ως « καθρέπτης της γενικής υγείας» συχνά αποτελεί στόχο συστηματικών νοσημάτων όπως λοιμώξεων π.χ. HIV λοίμωξη, αυτοάνοσων νόσων, αιματολογικών διαταραχών κ.τ.λ. με αποτέλεσμα ο ειδικευόμενος Στοματολόγος αλλά και ο γιατρός συναφών ιατρικών ειδικοτήτων να συμβάλλει ουσιαστικά στη διάγνωση του γενικού νοσήματος από τις στοματικές του εκδηλώσεις..